Κάθε λάτρης των ορεινών δραστηριοτήτων γνωρίζει πως το βουνό μπορεί να μας ανταμείψει με μοναδικές εικόνες και αξέχαστες εμπειρίες. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε πως η ενασχόληση αυτή απαιτεί σεβασμό, αλλά και σωστή προετοιμασία. Οι συνθήκες μπορούν να αλλάξουν γρήγορα και αυτό που ξεκινά ως μια όμορφη εξόρμηση μπορεί εύκολα να γίνει πιο απαιτητικό απ’ όσο είχαμε αρχικά υπολογίσει. Γι’ αυτό, η ασφάλεια δεν βασίζεται στην τύχη, αλλά στις επιλογές που κάνουμε πριν και κατά τη διάρκεια μιας ορεινής δραστηριότητας.
Στο άρθρο αυτό διάβασε τις βασικές οδηγίες για ασφαλή πεζοπορία ή ορειβασία, βασισμένες σε κατευθύνσεις της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ορεινής Διάσωσης (ICAR) και προσαρμοσμένες στα ελληνικά δεδομένα μέσα από την εμπειρία της Ομάδας μας.
Ρεαλιστική εκτίμηση δυνατοτήτων
Δεν υπερεκτιμούμε ποτέ τις δυνάμεις μας και δεν φτάνουμε στα όριά μας. Είναι εξίσου σημαντικό να γνωρίζουμε τις δυνατότητες όλων των μελών της ομάδας, καθώς οποιοδήποτε πρόβλημα αφορά ολόκληρο το group. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται όταν συμμετέχουν παιδιά, άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ή άτομα με προβλήματα υγείας. Η διαδρομή, η διάρκειά της και ο βαθμός δυσκολίας πρέπει να είναι απολύτως συμβατά με τις δυνατότητες της ομάδας.
Εκπαίδευση και προετοιμασία
Η σωστή εκπαίδευση προηγείται κάθε εξόρμησης στο βουνό. Δεν μαθαίνουμε κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας, αλλά προετοιμαζόμαστε από πριν. Η γνώση, η εμπειρία και η εξοικείωση με το αντικείμενο μειώνουν σημαντικά τους κινδύνους. Για τους λόγους αυτούς, η συμμετοχή σε οργανωμένες ομάδες ή ορειβατικούς συλλόγους είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς προσφέρει επιπλέον ασφάλεια.
Συλλογή πληροφοριών πριν την εξόρμηση
Ο σωστός σχεδιασμός ξεκινά με τη συλλογή πληροφοριών. Χάρτες, περιγραφές διαδρομών, πρόγνωση καιρού και εμπειρίες άλλων ορειβατών είναι απαραίτητα στοιχεία. Πριν ξεκινήσουμε, ενημερώνουμε πάντα φίλους ή συγγενείς για τη διαδρομή, την ώρα εκκίνησης, την εκτιμώμενη ώρα επιστροφής, το σημείο διανυκτέρευσης και τον αριθμό των συμμετεχόντων.
Απαραίτητος εξοπλισμός
Ο βασικός ατομικός εξοπλισμός ασφαλείας περιλαμβάνει σφυρίχτρα, φακό, σουγιά, αδιάβροχα ρούχα και επαρκείς προμήθειες. Ένα μικρό φαρμακείο με ελαστικό επίδεσμο, αποστειρωμένες γάζες και γάντια είναι απαραίτητο. Σε περιπτώσεις επικίνδυνων διαδρομών, το κράνος θεωρείται ζωτικής σημασίας, καθώς σύμφωνα με στοιχεία της ΕΟΔ, οι σοβαρότερες κακώσεις αφορούν συχνά το κεφάλι.
Επιπλέον, σε περίπτωση αναγκαστικής παραμονής στο ύπαιθρο για περισσότερο χρόνο από τον προγραμματισμένο, η αλουμινοκουβέρτα και τροφές υψηλής θερμιδικής αξίας, όπως παστέλι ή σοκολάτα, μπορούν να αποδειχθούν καθοριστικές.
Ρυθμός, διατροφή και ένδυση
Ο ρυθμός πορείας προσαρμόζεται πάντα στο πιο αδύναμο μέλος της ομάδας. Αποφεύγουμε το βαρύ γεύμα πριν την ανάβαση, φροντίζουμε όμως να έχουμε μαζί μας αρκετά υγρά, ηλεκτρολύτες και μικρά σνακ για τα διαλείμματα. Η σωστή ένδυση και υπόδηση, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, είναι βασικός παράγοντας ασφάλειας.
Επικοινωνία και έκτακτα περιστατικά
Ένα μέσο επικοινωνίας είναι απαραίτητο σε κάθε εξόρμηση. Όσοι διαθέτουν ασύρματο μπορούν, σε περίπτωση ανάγκης, να καλέσουν στη συχνότητα της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης, 146.500 MHz. Σε ατύχημα, αν δεν υπάρχουν γνώσεις πρώτων βοηθειών, επικοινωνούμε άμεσα με το ΕΚΑΒ, την Πολιτική Προστασία ή την ΕΟΔ, παρέχοντας σαφείς και ακριβείς πληροφορίες για το σημείο και την κατάσταση του τραυματία.
Τι κάνουμε αν χαθούμε
- Φροντίζουμε να παραμένουμε σε κάποιο χαρακτηριστικό σημείο κατά προτίμηση χωρίς πυκνή βλάστηση. Αποφεύγουμε τα σημεία που κάνει ο ήλιος σκίαση στην πλαγιά.
- Αποφεύγουμε να φοράμε ρούχα παραλλαγής. Προτιμούμε να φοράμε ρούχα με έντονα χρώματα.
- Δεν χρησιμοποιούμε άσκοπα το κινητό μας τηλέφωνο. Φροντίζουμε να μην καταναλώνουμε την ενέργεια της μπαταρίας μας, σε περίπτωση που χρειαστεί να επικοινωνήσουμε με τα σωστικά συνεργεία.
- Δίνουμε ακριβείς πληροφορίες για το σημείο που βρισκόμαστε, αναφέροντας τρία σημεία που βλέπουμε και βρίσκονται μακριά το ένα από το άλλο
- Αν είμαστε παρόντες σε ένα ατύχημα, δεν επιχειρούμε να μετακινήσουμε τον τραυματία, αν δεν έχουμε ειδικές γνώσεις. Τον σταθεροποιούμε και καλούμε άμεσα για βοήθεια.
Η σημασία των Πρώτων Βοηθειών
Στο βουνό, τα πράγματα δεν εξελίσσονται πάντα όπως τα έχουμε σχεδιάσει. Ένα απλό στραβοπάτημα, μια πτώση ή μια ξαφνική αδιαθεσία μπορεί να αλλάξει γρήγορα τις συνθήκες. Εκείνη τη στιγμή, και μέχρι να φτάσει οργανωμένη βοήθεια, ο χρόνος και οι άνθρωποι που βρίσκονται δίπλα στον τραυματία παίζουν καθοριστικό ρόλο. Οι βασικές γνώσεις Πρώτων Βοηθειών βοηθούν να διαχειριστούμε την κατάσταση με ψυχραιμία και να αποφύγουμε κινήσεις που μπορεί να την κάνουν χειρότερη.
Η εμπειρία δείχνει ότι συχνά δεν λείπει ο εξοπλισμός, αλλά η γνώση του πώς και πότε να χρησιμοποιηθεί. Η σωστή ακινητοποίηση, η προστασία από το κρύο και η παρακολούθηση της κατάστασης του τραυματία μέχρι να φτάσει βοήθεια μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά. Σε ορεινό περιβάλλον, όπου η πρόσβαση είναι δύσκολη και οι χρόνοι μεγαλύτεροι, αυτές οι πρώτες ενέργειες αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη σημασία.
Στην Ελληνική Ομάδα Διάσωσης, η εκπαίδευση στις Πρώτες Βοήθειες αποτελεί βασικό κομμάτι της πρόληψης. Μέσα από σεμινάρια που βασίζονται σε πραγματικά περιστατικά και συνθήκες, στόχος είναι οι άνθρωποι να νιώθουν πιο έτοιμοι και πιο σίγουροι για το πώς να αντιδράσουν σε μία επείγουσα κατάσταση, αποφεύγοντας λανθασμένους χειρισμούς. Η γνώση και η πρόληψη σώζουν.
