Ήρθε η στιγμή για την οποία ανυπομονούσες καιρό. Μία απόδραση στη φύση μακριά από τον θόρυβο και το στρες της πόλης. Ετοιμάζεις τα πράγματά σου και πακετάρεις το σακίδιό σου. Έχεις προετοιμαστεί όμως κατάλληλα για κάθε ενδεχόμενο; Μία εκδρομή στην ύπαιθρο μπορεί να σε αναζωογονήσει όσο τίποτα, αλλά και να σε αγχώσει, αν κάτι απρόοπτο συμβεί και εσύ δεν είσαι προετοιμασμένος γι’ αυτό.
Η πρόληψη είναι η καλύτερη αντιμετώπιση και ο σωστός εξοπλισμός είναι το Α και το Ω. Είτε προετοιμάζεσαι για πεζοπορία, είτε για αναρρίχηση ή απλά για μια εκδρομή στη φύση, ένα σωστά οργανωμένο κιτ πρώτων βοηθειών δεν είναι απλά «καλό να υπάρχει» – είναι απαραίτητο. Η σωστή προετοιμασία είναι δείγμα προσωπικής ευθύνης και συνειδητοποίησης των κινδύνων, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική για την ασφάλειά σου.
Με βάση τόσο τη διεθνή εμπειρία όσο και τη δράση μας στο πεδίο ως Ελληνική Ομάδα Διάσωσης, ετοιμάσαμε έναν ολοκληρωμένο οδηγό για τη σωστή προετοιμασία του κιτ πρώτων βοηθειών για το βουνό.
Τι υλικά πρέπει να έχεις μαζί σου
Το σημαντικό δεν είναι μόνο να έχεις μαζί σου ένα κιτ πρώτων βοηθειών, αλλά να ξέρεις και τι πρέπει να περιέχει. Η επιλογή των κατάλληλων υλικών είναι κρίσιμη, καθώς οι δραστηριότητες στην ύπαιθρο μπορεί να ενέχουν κινδύνους.
Για τραυματισμούς και κακώσεις χρειάζεσαι απαραίτητα είδη όπως αποστειρωμένες γάζες, λευκοπλάστη με γάζα, κολλητική ταινία (τύπου Micropore), επίδεσμους γάζας, καθώς και ελαστικό και τριγωνικό επίδεσμο για διαστρέμματα και εξαρθρώματα. Τα αυτοκόλλητα ράμματα τύπου Steril Strip βοηθούν σε μικρά σχισίματα, ενώ τα έμπλαστρα για φουσκάλες θα σε σώσουν σε πολύωρες πορείες.
Μην ξεχάσεις την αλουμινοκουβέρτα, ψαλίδι ή σουγιά, παραμάνες, γάντια μιας χρήσης, αντισηπτικό, καθώς και απωθητικό εντόμων. Ακόμα, παγοκύστες ή θερμοκύστες μπορούν να φανούν χρήσιμες τόσο για πρηξίματα όσο και για τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος σε δύσκολες συνθήκες.
Το σημαντικότερο απ’ όλα όμως είναι να γνωρίζεις πώς και σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να χρησιμοποιείς τα υλικά αυτά, αλλά και πώς να διατηρείς την ψυχραιμία σου σε μία κρίσιμη στιγμή. Η κατάλληλη εκπαίδευση και ενημέρωση είναι καθοριστικοί παράγοντες τόσο για τη δική σου ασφάλεια όσο και των γύρω σου.
Τι φάρμακα πρέπει να έχει το κιτ πρώτων βοηθειών
Εκτός από τα υλικά εξοπλισμού, απαραίτητο πριεχόμενο ενός σωστά οργανωμένου κιτ πρώτων βοηθειών είναι τα φάρμακα, η χρήση των οποίων πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή και σύνεση, καθώς αυτά είναι μόνο για προσωπική χρήση. Προσοχή. Δεν χορηγούμε ποτέ φάρμακο σε άλλο άτομο χωρίς ιατρική συνταγή – όσο καλή πρόθεση και αν έχουμε.
Ποια φάρμακα λοιπόν είναι απαραίτητο να έχουμε μαζί μας; Αναλγητικά και αντιπυρετικά για μυαλγίες ή πυρετό, σπασμολυτικά χάπια για κράμπες, αντιδιαρροϊκά χάπια για στομαχικές διαταραχές, καθώς και χάπια για τις αλλεργίες. Μην παραλείψεις σταγόνες για τα μάτια σε περίπτωση ερεθισμών ή ξηρότητας, αντηλιακό με δείκτη προστασίας (SPF) 50+, καθώς και μια αλοιφή για τα χείλη.
Αν ακολουθείς συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή για κάποιο χρόνιο πρόβλημα υγείας, είναι απαραίτητο να έχεις μαζί σου το αντίστοιχο φάρμακο σε επαρκή ποσότητα και να έχεις ενημερώσει εκ των προτέρων τους συνοδοιπόρους σου, σε περίπτωση που χρειαστείς βοήθεια.
Οργάνωσε σωστά το κιτ πρώτων βοηθειών
Τώρα που ξέρεις τι χρειάζεται να περιέχει το κιτ πρώτων βοηθειών για το βουνό, είναι εξίσου σημαντικό να το οργανώσεις σωστά. Φρόντισε το τσαντάκι να είναι αδιάβροχο και εύκολα προσβάσιμο μέσα στο σακίδιό σου – όχι κάπου που θα χρειαστεί να αδειάσεις τα πάντα για να το βρεις.
Πριν από κάθε εξόρμηση, κάνε έναν γρήγορο έλεγχο: είναι όλα στη θέση τους; Υπάρχει κάποιο φάρμακο που έχει λήξει; Χρειάζεται να προσθέσεις κάτι ανάλογα με τον προορισμό ή τη διάρκεια του ταξιδιού;
Το περιεχόμενο του κιτ καλό είναι να προσαρμόζεται κάθε φορά, λαμβάνοντας υπόψη τον προορισμό τις καιρικές συνθήκες, τη διάρκεια της εξόρμησης, το είδος της δραστηριότητας και τα άτομα που συμμετέχουν, ειδικά αν κάποιος έχει χρόνιο θέμα υγείας ή ιδιαίτερες ανάγκες.
Η ασφάλεια ξεκινάει από σένα
Στο βουνό, η πρόληψη δεν είναι πολυτέλεια – είναι αναγκαιότητα. Όσο καλά εξοπλισμένος κι αν είσαι, αυτό που μετράει περισσότερο είναι να ξέρεις πώς να χρησιμοποιείς ό,τι έχεις μαζί σου.
Το κιτ πρώτων βοηθειών δεν είναι απλώς ένα τσαντάκι με γάζες και φάρμακα. Είναι η δική σου μικρή, αλλά ουσιαστική πράξη ευθύνης, που σε κρίσιμες στιγμές μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Η γνώση παραμένει το πιο πολύτιμο «αντικείμενο» που μπορείς να έχεις μαζί σου. Εκπαιδεύσου, ρώτα, ενημερώσου και αντάλλαξε εμπειρίες με άλλους, γιατί η ασφάλεια στο βουνό ξεκινά πάντα από εσένα.
Αν θέλεις να νιώσεις πιο έτοιμος και πιο σίγουρος για τον εαυτό, η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης προσφέρει εξειδικευμένα σεμινάρια Πρώτων Βοηθειών. Απευθύνονται σε κάθε άνθρωπο που θέλει να είναι πιο προετοιμασμένος, χωρίς να απαιτείται καμία προηγούμενη γνώση.
*Το άρθρο βασίζεται σε διεθνείς οδηγίες (ICAR MEDCOM, UIAA MEDCOM) και στη μακροχρόνια εμπειρία της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης στο πεδίο.