Πότε ήταν η τελευταία φορά που ένιωσες τη γη να τρέμει κάτω από τα πόδια σου; Πού βρισκόσουν; Στο σπίτι σου ή σε εξωτερικό χώρο; Ήξερες πώς να αντιδράσεις ή απλά σε κατέβαλε ο φόβος και το άγχος της στιγμής;
Η αλήθεια είναι πως ζούμε σε μία χώρα με αρκετά έντονη σεισμική δραστηριότητα και λίγο-πολύ όλοι μας έχουμε βιώσει τουλάχιστον έναν σεισμό στη ζωή μας.
Η Ελλάδα μεταξύ των πιο σεισμογενών ευρωπαϊκών χωρών
Σύμφωνα με πρόσφατα ευρωπαϊκά δεδομένα, η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στις πιο σεισμογενείς χώρες της Ευρώπης, μαζί με την Τουρκία, την Αλβανία, την Ιταλία και τη Ρουμανία.
Μάλιστα, ο πιο πρόσφατος χάρτης επικινδυνότητας του EFEHR1 επιβεβαιώνει το παραπάνω, κάτι που μας υπενθυμίζει πόσο απαραίτητη είναι η έγκυρη γνώση, η ενημέρωση και η σωστή προετοιμασία.
- Πώς προετοιμάζουμε το σπίτι μας για έναν πιθανό σεισμό;
- Πώς αντιδράμε όταν γίνεται ένας σεισμός;
- Τι κάνουμε μετά;
- Και πώς δρούμε σε περίπτωση ενός… τσουνάμι;
Διάβασε το άρθρο μέχρι το τέλος για να μάθεις.
Πρόληψη: Πώς να προετοιμαστείς για έναν σεισμό
- Ξεκίνα από το κουδούνι σου
Το όνομα στο θυροτηλέφωνο δεν είναι χρήσιμο μόνο για delivery, αλλά και για να σε βρουν εύκολα, σε περίπτωση που καλέσεις για βοήθεια.
- Εξοικειώσου με τον ηλεκτρολογικό πίνακα
Πρέπει να ελέγχεις τακτικά τη σωστή λειτουργία του ηλεκτρολογικού πίνακα και της παροχής ρεύματος. Ακόμα, να γνωρίζεις τη λειτουργία των διακοπτών και να ενημερώσεις όλα τα μέλη της οικογένειας για το πώς κλείνουν, αν χρειαστεί. Το ίδιο ισχύει για την παροχή φυσικού αερίου, αλλά και νερού.
- Πρόσεξε τη διάταξη των επίπλων
Ωραία η διακόσμηση, αλλά η ασφάλεια μέσα στο σπίτι προέχει, ειδικά σε μία σεισμογενή χώρα, όπως η Ελλάδα. Η σωστή τοποθέτηση των επίπλων μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο τραυματισμών σε περίπτωση σεισμού.
Στερέωσε καλά στους τοίχους ράφια, βιβλιοθήκες, ψηλά και βαριά έπιπλα. Απομάκρυνε βαριά αντικείμενα ή μεγάλα έπιπλα από τις πόρτες, για να μη φράξουν την έξοδο. Τα πιο βαριά αντικείμενα τοποθέτησέ τα στα χαμηλά ράφια και απόφυγε οτιδήποτε βαρύ πάνω από κρεβάτια και καναπέδες. Φρόντισε επίσης τα φωτιστικά και οι ανεμιστήρες οροφής να είναι καλά στερεωμένα.
Όρισε ένα «ασφαλές σημείο» σε κάθε δωμάτιο – για παράδειγμα κάτω από ένα γερό τραπέζι ή γραφείο – για να καλυφθείς σε περίπτωση σεισμού. Απόφυγε σημεία του δωματίου που βρίσκονται κοντά σε τζάμια, γυάλινες επιφάνειες, βιβλιοθήκες, αλλά και μπαλκόνια, ώστε να περιοριστούν οι κίνδυνοι από αντικείμενα που μπορεί να πέσουν ή να σπάσουν.
- Κατέγραψε τους αριθμούς έκτακτης ανάγκης
Το μυαλό συχνά σταματάει όταν μπαίνουμε σε κατάσταση “flight or fight”. Σε στιγμές έντονου stress είναι πιθανό να ξεχάσεις ακόμη και τα πιο βασικά. Ναι, ακόμη και το 100! Για αυτό βεβαιώσου ότι οι αριθμοί έκτακτης ανάγκης είναι πάντα εύκολα προσβάσιμοι από όλα τα μέλη της οικογένειας. Στο κινητό, σε μια ατζέντα, σε ένα εμφανές σημείο του σπιτιού ή ακόμη και σε ένα μαγνητάκι πάνω στο ψυγείο. (Και αν σου αρέσει αυτή η ιδέα, θα το βρεις και στο e-shop μας).
- Φρόντισε για τις προμήθειές σου
Φρόντισε να έχεις έτοιμο ένα σακίδιο έκτακτης ανάγκης με όλα τα απαραίτητα, για όλα τα μέλη της οικογένειας, και φυσικα συμπεριλαμβανομένων των τετράποδων φίλων μας. Βρες τις αναλυτικές οδηγίες για το τι πρέπει να περιλαμβάνει το Σακίδιο Έκτακτης Ανάγκης (Bug Out Bag) και για το πώς να φτιάξεις το δικό σου, εδώ.
- Φτιάξε ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης
Αποτελεί ένα από τα πιο κρίσιμα βήματα όταν μιλάμε για πρόληψη και προετοιμασία για φυσικές καταστροφές και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Ένα καλά οργανωμένο οικογενειακό πλάνο έκτακτης ανάγκης μπορεί να διασφαλίσει ότι η οικογένεια:
- Μπορεί να διαφύγει γρήγορα σε μια κρίσιμη κατάσταση
- Είναι έτοιμη να εκκενώσει τον χώρο έχοντας μαζί της τα απαραίτητα αντικείμενα και προμήθειες
- Μπορεί να επικοινωνήσει μεταξύ της
- Ξέρει πού να επανασυνδεθεί εάν χωριστεί ή αν τα μέλη της βρίσκονται ήδη σε διαφορετικά μέρη
Βρες τον αναλυτικό οδηγό και φτιάξε το δικό σου βήμα-βήμα. Διάβασε το σχετικό άρθρο μας εδώ.
Γίνεται σεισμός! Τι κάνεις;
Έχεις κάνει όλη την προετοιμασία: έχεις διαβάσει, έχεις φτιάξει το δικό σου πλάνο έκτακτης ανάγκης, έχεις οργανώσει το δικό σου B.O.B. bag και έχεις ενημερώσει όλη την οικογένεια. Ωραία μέχρι εδώ.
Τώρα όμως, πώς αντιδράς τη στιγμή του σεισμού;
Πρώτον, προσπάθησε να διατηρήσεις την ψυχραιμία σου. Με τη σωστή προετοιμασία που έχεις κάνει, έχεις ήδη μειώσει πολλούς κινδύνους.
Αν είσαι μέσα στο σπίτι ή γενικά σε κάποιο ψηλό κτίριο:
• Μπες κάτω από ένα ανθεκτικό έπιπλο (τραπέζι ή γραφείο), γονάτισε και κράτα το πόδι του επίπλου με τα χέρια σου.
• Αν δεν υπάρχει τέτοιο έπιπλο, γονάτισε χαμηλά και προστάτεψε κεφάλι και αυχένα με τα χέρια σου.
• Απομακρύνσου από τζαμαρίες, μεγάλες γυάλινες επιφάνειες ή αντικείμενα που μπορεί να πέσουν ή να σπάσουν.
• Μην προσπαθήσεις να φύγεις από το σπίτι την ώρα της σεισμικής δόνησης, αφού υπάρχει μεγάλος κίνδυνος τραυματισμού.
• Μην βγεις στο μπαλκόνι σε καμία περίπτωση.
Αν είσαι σε χώρο ψυχαγωγίας, εμπορικό κέντρο ή μεγάλο κατάστημα:
• Μείνε στον χώρο μέχρι να τελειώσει ο σεισμός.
• Μην ακολουθήσεις το πανικόβλητο πλήθος προς τις εξόδους, υπάρχει κίνδυνος ποδοπατήματος.
Αν βρίσκεσαι σε ανοιχτό χώρο:
• Απομακρύνσου από κτίρια, δένδρα, τηλεφωνικά ή ηλεκτροφόρα.
• Αν κρατάς τσάντα, σακίδιο ή χαρτοφύλακα, χρησιμοποίησέ τα για να καλύψεις το κεφάλι σου.
Αν είσαι μέσα στο αυτοκίνητο:
• Σταμάτα προσεκτικά σε ανοιχτό χώρο, χωρίς να εμποδίζεις την κυκλοφορία.
• Απόφυγε σήραγγες, γέφυρες και υπέργειες διαβάσεις.
Ο σεισμός τελείωσε. Πώς αντιδράς τώρα;
Μπορεί ο σεισμός να τελείωσε, όμως τα πρώτα λεπτά που ακολουθούν είναι κρίσιμα. Έχε στο μυαλό σου ότι μετά από έναν μεγάλο σεισμό συνήθως ακολουθούν και άλλοι, μικρότεροι μετασεισμοί.
Είναι σημαντικό να διατηρήσεις την ψυχραιμία σου και να δράσεις με τρόπο που προστατεύει πρώτα εσένα και έπειτα τους γύρω σου.
Ξεκίνησε ελέγχοντας τον εαυτό σου για τυχόν τραυματισμούς και στη συνέχεια κοίταξε τους ανθρώπους δίπλα σου. Αν υπάρχουν βαριά τραυματισμένοι, μην τους μετακινήσεις, εκτός αν υπάρχει άμεσος κίνδυνος. Η λάθος μετακίνηση μπορεί να επιδεινώσει τα τραύματά τους.
Αν βρίσκεσαι σε εσωτερικό χώρο, μην χρησιμοποιήσεις τον ανελκυστήρα για να απομακρυνθείς. Κατέβα από τις σκάλες. Πριν φύγεις από το σπίτι, κλείσε την παροχή ρεύματος, νερού και φυσικού αέριου.
Αμέσως μετά, κατευθύνσου σε ανοιχτό και ασφαλές σημείο, μακριά από κτίρια, μπαλκόνια ή άλλα σημεία που μπορεί να είναι επικίνδυνα Φρόντισε να σταθείς σε απόσταση τουλάχιστον μιάμισης φοράς μεγαλύτερη από το ύψος των γύρω κτιρίων ή δένδρων, ώστε να είσαι ασφαλής σε περίπτωση μετασεισμών ή πτώσης αντικειμένων. Ακολούθησε αποκλειστικά τις οδηγίες των αρχών και απόφυγε τις ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες.
Μην χρησιμοποιήσεις το τηλέφωνό σου άσκοπα, γιατί το τηλεφωνικό δίκτυο θα είναι ήδη υπερφορτωμένο και πρέπει να παραμείνει ελεύθερο για επείγουσες κλήσεις. Επίσης, μην οδηγήσεις χωρίς σοβαρό λόγο, γιατί μπορεί άθελά σου να εμποδίσεις τις ομάδες διάσωσης στις επιχειρήσεις τους.
Τέλος, μην μπεις ξανά στο σπίτι σου αν παρατηρήσεις ζημιές, κομμένα καλώδια ή πιθανή διαρροή αερίου. Περίμενε μέχρι να το ελέγξει ειδικός.
Τσουνάμι. Σπάνιο, αλλά αν συμβεί;
Στην Ελλάδα τα τσουνάμι είναι εξαιρετικά σπάνια, όμως ιστορικά έχουν καταγραφεί ορισμένα, και μάλιστα πολύ ισχυρά περιστατικά, που δείχνουν ότι παρότι η πιθανότητα είναι μικρή, ο κίνδυνος παραμένει υπαρκτός.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης τον 17ο αιώνα π.Χ., το τσουνάμι του 365 μ.Χ. που προκλήθηκε από τον τεράστιο σεισμό στην Κρήτη, αλλά και το πιο πρόσφατο τσουνάμι του 1956 στην Αμοργό, που προκάλεσε κύματα έως 25 μέτρα και στοίχισε τη ζωή σε 53 ανθρώπους
Παράλληλα, συγκεκριμένες ζώνες όπως το Νότιο Αιγαίο, τα Ιόνια Νησιά, ο Κορινθιακός Κόλπος και τμήματα της Νότιας Πελοποννήσου θεωρούνται πιο ευάλωτες λόγω των υποθαλάσσιων σεισμών που μπορούν να τα ενεργοποιήσουν.
Τι κάνεις λοιπόν αν υπάρχει πιθανότητα για τσουνάμι;
Καθώς το τοπίο στη θάλασσα μπορεί να αλλάξει μέσα σε μόλις μερικά δευτερόλεπτα, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πώς αντιδρούμε σωστά τη στιγμή που θα δούμε κάτι ασυνήθιστο.
Πρώτα απ’ όλα, θυμήσου ότι η πιθανότητα να προκληθεί τσουνάμι στη χώρα μας από σεισμό είναι πολύ μικρή.
Ωστόσο, μετά από ισχυρή δόνηση κοντά στη θάλασσα, είναι καλό να παραμείνεις σε εγρήγορση.
Παρατήρησε τη στάθμη του νερού.
Αν δεις το νερό να απομακρύνεται από την ακτή ή να ανεβαίνει ξαφνικά η στάθμη του, είναι προειδοποιητικό σημάδι. Μην το τραβήξεις βίντεο, απλά άρχισε να απομακρύνεσαι.
Απομακρύνσου από την παραλία και τις παράκτιες ζώνες.
Κατευθύνσου προς την ενδοχώρα, σε σημείο με μεγαλύτερο υψόμετρο. Θυμήσου ότι ένα τσουνάμι που φαίνεται μικρό μπορεί να γίνει πολύ μεγαλύτερο λίγα χιλιόμετρα παρακάτω.
Μείνε μακριά από την ακτή.
Το τσουνάμι δεν αποτελείται από ένα κύμα, αλλά από σειρά κυμάτων που μπορεί να χτυπήσουν την ακτή σε διαφορετικούς χρόνους. Σε καμία περίπτωση μην επιστρέψεις στην παραλία, παρά μόνο όταν το επιβεβαιώσουν οι αρμόδιες αρχές.
Μην ξεχνάς το σημαντικότερο
Τώρα που ενημερώθηκες για την πρόληψη και τα σωστά βήματα σε περίπτωση σεισμού ή τσουνάμι, το σημαντικότερο είναι να μοιραστείς αυτή τη γνώση με τους ανθρώπους σου, την οικογένεια και τους φίλους σου. Με λίγες απλές κινήσεις μπορείς να προστατεύσεις τον εαυτό σου και όσους αγαπάς.
Και μην ξεχνάς: η ενημέρωση σώζει ζωές και γίνεται πιο δυνατή όταν τη μοιραζόμαστε.
1. Μη κερδοσκοπικό δίκτυο οργανισμών που προωθεί την έρευνα και τις υπηρεσίες για την εκτίμηση σεισμικού κινδύνου και επικινδυνότητας
